عزاداری و یادکرد از تازه درگذشتگان در زمره سنتهای پسندیده جوامع انسانی است که گاه به دلیل عدم توجه به بایستهها و نبایستههای آن آسیبهایی را به همراه میآورد. از آنجا که رفتارهای پیامبر(ص) در جامعه اسلامی همواره مورد توجه مسلمانان و الگو و سرمشق آنان بوده است به نظر میرسد بتوان در سیره رفتاری ایشان نمونهای برای این مسأله یافت. جعفر بن ابیطالب به عنوان یکی از شخصیت های برجسته و تاثیر گذار در صدر اسلام بود که نقش ویژهای به عنوان نماینده فرهنگی و فرمانده نظامی در تبلیغ اسلام ایفا کردند و سرانجام در نبرد موته به عنوان یکی از فرماندهان سپاه اسلام به شهادت رسید و فقدان او واکنشهایی از سوی رسول خدا(ص) را به عنوان عزاداری بر جعفر به دنبال داشت. سوال این است که رسول خدا(ص) در مواجهه با شهادت جعفربن ابیطالب چگونه الگویی را در سوگواری دینی به مسلمانان ارائه داد؟ پاسخگویی به این سوال با بهره گیری از دادههای منابع متقدم تاریخی و حدیثی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی در جهت ارائه الگو برای جامعه اسلامی در سوگواریها انجام شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهند پیامبر در ارائه الگوی دینی عزاداری از برخی سنتهای جامعه مانند واکنشهای عاطفی در تسلیت و تعزیت، واکنشهای حمایتی در رسیدگی به خانواده متوفی و فرزندان وی بهره گرفتند. ایشان همچنین در ایجاد سنتهای پسندیده جدید اطعام بر خانواده متوفی و عزاداری تا سه روز را مد نظر قرار دادند و از برخی سنتها مانند نوحهگری و جزع و فزع نهی کردند.
معماریان، محمد مهدی (1397). جعفر طیار مردی که اگر میبود. قم: بیتالاحزان.
مقریزی، تقىالدین أحمدبن على (1420هـ.ق). إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع. محقق: النمیسى، محمدعبد الحمید. بیروت: دارالکتب العلمیة.
واقدی، محمدبن عمر (1409هـ.ق). المغازی. بیروت: اعلمی.
الوحش، اشرف محمد (1998م). شهداءحول الرسول جعفر بن ابیطالب. مصر: دارالفضیله للنشر والتوزیع والتصدیر.
یعقوبی، احمدبن ابى یعقوب (بیتا). تاریخ الیعقوبى. بیروت: دارصادر.
شریفی, لیلا و قاضی خانی, حسین . (1403). الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابیطالب. تاریخ اهل بیت علیهم السلام, 4(6), 25-37.
MLA
شریفی, لیلا , و قاضی خانی, حسین . "الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابیطالب", تاریخ اهل بیت علیهم السلام, 4, 6, 1403, 25-37.
HARVARD
شریفی, لیلا, قاضی خانی, حسین. (1403). 'الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابیطالب', تاریخ اهل بیت علیهم السلام, 4(6), pp. 25-37.
CHICAGO
لیلا شریفی و حسین قاضی خانی, "الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابیطالب," تاریخ اهل بیت علیهم السلام, 4 6 (1403): 25-37,
VANCOUVER
شریفی, لیلا, قاضی خانی, حسین. الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابیطالب. تاریخ اهل بیت علیهم السلام, 1403; 4(6): 25-37.