اسماعیل بن جعفر، فرزند ارشد امام صادق (ع)، ازجمله شخصیت‌‌‌هایی است که زندگی و خصوصیات فردی و اجتماعی وی کمتر مورد توجه مورخان قرار گرفته است و اندک منابعی که به ایشان اشاره کرده‌‌‌اند. برخی اسماعیل را فردی عابد و زاهد و برخی وی را مورد ذم قرار داده‌‌‌اند. بیشتر مدح و ذم‌‌‌هایی که بیان شده است، منتسب به پدر بزرگوارشان، امام صادق (ع) است. برای روشن شدن صحت و سقم این ادعاها و شناخت هرچه بیشتر اسماعیل، ضروری است گزارش‌‌‌های مربوطه مورد بررسی سندی و دلالی قرار گیرند. پژوهش حاضر نشان می‌‌‌دهد که اسماعیل فردی محترم و همچون دیگر فرزندان مورد علاقه امام جعفر صادق (ع) بود. نوع خاص تشییع جنازه اسماعیل توسط آن حضرت، برای زدودن افکار انحرافی نسبت به امامت اسماعیل از اذهان شیعیان بود. وی هیچ‌‌‌گاه از سوی امام صادق (ع) باعنوان جانشین معرفی نشد و ادعایی بر امامت نداشت.
)