انجام شعائر الهی و دینی در آیات و روایات بسیار تأکید شده و احیای آن از سوی بزرگان دین نیز سفارش شده است. هر گروه دینی و مذهبی و حتی غیر دینی، نشانهها و علامتهای اختصاصی دارد که پیروانشان با آنها شناخته میشوند. شیعیان امامیه نیز در سرزمینهای مختلف اسلامی در طول تاریخ از این امر مستثنی نبودهاند. چنانکه در رفتار فردی و اجتماعی شیعیان امامیه ساکن در منطقه عراق، در بازه زمانی حضور حضرات ائمه (ع)، میتوان چنین شعائری را شناسایی نمود. پژوهش حاضر با بهرهمندی از روش توصیفی- تحلیلی روشن ساخت که شیعیان عراق بهدلیل دسترسی به امامان معصوم (ع) و مشاهده مستقیم عملکرد ایشان، نسبت به شناخت و اجرای شعائر شیعی پیشگام بودند، اما وجود شرایط تقیه نیز در موقعیتها و ادوار مختلف در اجرای این شعائر تأثیرگذار بوده است. زیارت قبور ائمه (ع)، جهر به «بسم الله»، اذان اختصاصی شیعی، برپایی مراسم سوگواری و سیاهپوشی، برگزاری جشنها، پرداخت خمس به ائمه (ع)، نحوه خاص وضو، مقبرهسازی و حکم خاص فقهی در طلاق از مهمترین شعائر رایج در میان شیعیان عراق بهشمار میرود.
)